سکسکه در نوزادان پدیده‌ای شایع و معمول است که معمولاً جای نگرانی ندارد. بسیاری از والدین با دیدن سکسکه‌های مکرر نوزاد خود نگران می‌شوند، اما این حالت در بیشتر موارد کاملاً طبیعی و حتی نشانه‌ای از سلامت کودک است. در این مقاله به دلایل ایجاد سکسکه در نوزادان، روش‌های پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت.
علت سکسکه در نوزادان
سکسکه در نتیجه انقباض ناگهانی و غیرارادی دیافراگم (ماهیچه‌ای که قفسه سینه را از شکم جدا می‌کند) ایجاد می‌شود. این انقباض ناگهانی باعث بسته شدن سریع تارهای صوتی می‌شود و صدای «هیک» که در هنگام سکسکه می‌شنویم، تولید می‌گردد. در نوزادان، دیافراگم نسبت به بزرگسالان حساس‌تر است، به همین دلیل سکسکه در آن‌ها شایع‌تر است.
برخی از دلایل اصلی سکسکه در نوزادان عبارت‌اند از:
1. پر شدن سریع معده
زمانی که نوزاد به سرعت شیر می‌خورد یا حجم زیادی هوا همراه با شیر می‌بلعد، معده متورم شده و به دیافراگم فشار می‌آورد که این موضوع می‌تواند باعث تحریک و انقباض دیافراگم و در نتیجه سکسکه شود.
2. بلعیدن هوا
نوزادان هنگام شیر خوردن (چه از سینه مادر و چه با شیشه شیر) ممکن است مقداری هوا ببلعند. این هوا می‌تواند باعث ایجاد نفخ و تحریک دیافراگم شود.
3. تغییر دمای ناگهانی
نوزادان به تغییرات دمای محیط بسیار حساس هستند. سرد شدن ناگهانی بدن ممکن است باعث تحریک دیافراگم و ایجاد سکسکه شود.
4. ریفلاکس معده (GERD)
در برخی موارد، بازگشت اسید معده (ریفلاکس) می‌تواند عامل سکسکه‌های مکرر در نوزادان باشد. در این حالت، محتوای معده به سمت مری بازمی‌گردد و دیافراگم را تحریک می‌کند.
5. رشد سیستم عصبی
سیستم عصبی نوزادان در حال رشد است و ممکن است کنترل کاملی بر حرکات عضلانی نداشته باشد. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد سکسکه‌های ناگهانی و غیرمنتظره شود.
آیا سکسکه در نوزادان خطرناک است؟
سکسکه در بیشتر مواقع کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد. در واقع، برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که سکسکه ممکن است حتی به رشد و تکامل دستگاه تنفسی نوزاد کمک کند. با این حال، اگر سکسکه بسیار طولانی شده (بیش از چند ساعت) یا همراه با نشانه‌های دیگری مانند استفراغ مکرر، بی‌قراری شدید یا مشکلات تنفسی باشد، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
راه‌های پیشگیری از سکسکه در نوزادان
برای کاهش دفعات سکسکه در نوزادان می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
1. آهسته‌تر شیر دادن:
به نوزاد اجازه دهید با سرعتی آرام و پیوسته تغذیه کند تا هوای کمتری ببلعد.
2. آروغ‌گیری در حین و پس از شیر خوردن:
پس از هر بار شیر خوردن و حتی در میان وعده‌های طولانی‌تر، نوزاد را آروغ بگیرید تا هوای اضافه از معده او خارج شود.
3. تغذیه در وضعیت مناسب:
هنگام شیر دادن، نوزاد را در حالت نیمه‌نشسته قرار دهید تا احتمال ورود هوا به معده کاهش یابد.
4. اجتناب از پرخوری:
برنامه‌ریزی برای وعده‌های کوچک‌تر و مکرر می‌تواند از پر شدن بیش از حد معده جلوگیری کند.
راه‌های متوقف کردن سکسکه در نوزادان
اگر نوزاد شما دچار سکسکه شد، روش‌های زیر می‌تواند به توقف آن کمک کند:
1. کمی صبر کنید:
در بیشتر موارد سکسکه خودبه‌خود و بدون نیاز به اقدام خاصی برطرف می‌شود.
2. دادن پستانک:
مکیدن پستانک می‌تواند به آرام شدن دیافراگم و توقف سکسکه کمک کند.
3. آرام نگه داشتن نوزاد:
کاهش حرکات ناگهانی و ایجاد فضایی آرام می‌تواند به توقف سریع‌تر سکسکه کمک کند.
4. دادن کمی آب گرم (در نوزادان بالای ۶ ماه):
چند جرعه کوچک آب ولرم می‌تواند سکسکه را کاهش دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر سکسکه نوزاد بیش از حد معمول طول کشید یا با علائم نگران‌کننده‌ای مانند استفراغ مکرر، کاهش وزن یا بی‌قراری شدید همراه بود، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
سکسکه در نوزادان پدیده‌ای رایج و معمولاً بی‌ضرر است. در اغلب موارد، این حالت به‌طور خودکار برطرف می‌شود و نیازی به نگرانی نیست. با رعایت نکاتی ساده مانند آهسته شیر دادن، آروغ‌گیری منظم و فراهم کردن محیطی آرام، می‌توانید دفعات سکسکه در نوزاد خود را کاهش دهید. در صورت تداوم غیرعادی یا همراهی با علائم نگران‌کننده، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.
