نوروز، به معنای «روز جدید»، یکی از کهن‌ترین جشن‌های جهان است که ریشه در فرهنگ و اسطوره‌های ایرانی دارد. این جشن با شروع بهار و اعتدال بهاری، معمولاً در ۲۰ یا ۲۱ مارس، آغاز می‌شود و ۱۳ روز ادامه دارد. نوروز نه‌تنها یک رویداد فرهنگی است، بلکه برای زرتشتیان، بهائیان و برخی مسلمانان نیز روز مقدسی محسوب می‌شود. در این گزارش، به تاریخچه، اهمیت، و جزئیات سنت‌های نوروز، به‌ویژه سفره هفت‌سین، ماهی قرمز، و فال حافظ، پرداخته می‌شود.
تاریخچه و اهمیت نوروز
عید نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های جهان است که بیش از ۳۰۰۰ سال قدمت دارد و ریشه در فرهنگ و اسطوره‌های ایرانی دارد. این جشن با اعتدال بهاری، زمانی که روز و شب برابر می‌شوند (معمولاً ۲۰ یا ۲۱ مارس)، آغاز می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که نوروز از زمان پادشاهی جمشید، پادشاه اسطوره‌ای ایران، شروع شده است. گفته می‌شود جمشید با صعود به تخت طلایی و پرواز در آسمان، این روز را به‌عنوان شروع سال جدید اعلام کرد، که نماد پیروزی نیکی بر بدی و تجدید حیات طبیعت است.
نوروز امروزه در کشورهای مختلفی مثل ایران، افغانستان، تاجیکستان و حتی جوامع دیاسپورای ایرانی در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود. این جشن نه‌تنها یک رویداد فرهنگی است، بلکه برای زرتشتیان، بهائیان و برخی مسلمانان نیز روز مقدسی محسوب می‌شود.• عید نوروز بیش از ۳۰۰۰ سال قدمت دارد و ریشه در اسطوره‌های ایرانی و زرتشتی دارد.
• این جشن در اعتدال بهاری، معمولاً ۲۰ یا ۲۱ مارس، برگزار می‌شود.
• هدف اصلی نوروز تجدید، پیروزی نیکی بر بدی و شروع سال جدید است.
• سفره هفت‌سین شامل هفت آیتم با حرف «س» است که هر کدام نمادی دارند، مثل سبزه برای زایش و سمنو برای باروری.
• ماهی قرمز نماد زندگی و باروری است و معمولاً در کاسه آب قرار می‌گیرد.
• فال حافظ در شب عید برای پیش‌بینی آینده گرفته می‌شود، با باز کردن تصادفی دیوان حافظ
سفره هفت‌سین: معنی و آیتم‌ها
سفره هفت‌سین یکی از مهم‌ترین سنت‌های نوروز است و شامل هفت آیتم است که هر کدام با حرف «س» در فارسی شروع می‌شوند و نمادهای خاصی دارند. این آیتم‌ها معمولاً شامل موارد زیر هستند:
آیتم
معنی و نماد
سبزه
زایش، تجدید حیات و طبیعت
سمنو
باروری و فراوانی
سنجد
عشق و محبت
سیر
سلامت و پزشکی
سیب
زیبایی
سماق
طلوع خورشید و روز جدید
سرکه
صبر و پختگی
علاوه بر این، آیتم‌های دیگری مثل آینه (برای پاکی و انعکاس)، شمع (برای روشنایی)، کاسه آب با ماهی قرمز (برای زندگی و باروری)، سکه (برای ثروت)، گل سنبل (برای بهار) و کتاب شعر حافظ (برای حکمت) نیز معمولاً به سفره اضافه می‌شوند.
داستان ماهی قرمز
ماهی قرمز، که معمولاً در کاسه آب قرار می‌گیرد، نماد زندگی، حرکت و باروری است. برخی معتقدند این نماد به نشان ماه حوت (Pisces) در تقویم باستانی ایرانی مربوط می‌شود و نشان‌دهنده شروع سال جدید است. بااین‌حال، در سال‌های اخیر، به دلیل نگرانی‌های زیست‌محیطی، برخی خانواده‌ها به جای ماهی زنده از نمادهای دیگر استفاده می‌کنند.
فال حافظ و نقش آن در نوروز
سنت فال حافظ در شب عید نوروز رایج است. خانواده‌ها دیوان حافظ را باز می‌کنند و شعری را به‌صورت تصادفی انتخاب می‌کنند. این شعر معمولاً به‌عنوان پیش‌بینی یا راهنمایی برای سال جدید تعبیر می‌شود. حافظ، شاعر بزرگ ایرانی، به دلیل اشعار عمیق و معنوی‌اش، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ ایرانی دارد و دیوان او اغلب روی سفره هفت‌سین قرار می‌گیرد.
