خواب رفتگی دست و پا به حالتی گفته می‌شود که در آن دست یا پا حس نداشته و معمولاً با حس مورمور یا گزگز همراه است. این حالت معمولاً به علت فشرده شدن یا فشار بر روی عصب‌ها و رگ‌های خونی در آن ناحیه ایجاد می‌شود.
دلایل خواب رفتگی دست و پا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
1. فشار روی عصب‌ها: نشستن یا خوابیدن به شکلی که فشار زیادی روی عصب‌ها وارد شود، می‌تواند موجب خواب رفتگی شود.
2. کاهش جریان خون: وقتی که جریان خون به دلیل فشار بر روی رگ‌ها کاهش یابد، می‌تواند منجر به خواب رفتگی شود.
3. مشکلات عصبی: بیماری‌هایی مثل دیابت می‌توانند به عصب‌ها آسیب بزنند و موجب خواب رفتگی شوند.
4. کمبود ویتامین: کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین B12 می‌تواند به عصب‌ها آسیب برساند.
5. مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل می‌تواند به عصب‌ها آسیب بزند.
6. کم کاری تیروئید: این بیماری می‌تواند باعث تورم و فشار روی عصب‌ها شود.
در اکثر موارد، خواب رفتگی دست و پا موقت است و با تغییر وضعیت بدن برطرف می‌شود. اما اگر این حالت به طور مداوم و بدون علت مشخص تکرار شود، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا دلایل زمینه‌ای آن بررسی شود.
ادامه‌ی علل و راه‌های پیشگیری و درمان خواب رفتگی دست و پا به شرح زیر است:
علل دیگر خواب رفتگی دست و پا:
7. مشکلات ستون فقرات: مشکلاتی مانند فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی می‌توانند به عصب‌های خروجی از ستون فقرات فشار وارد کرده و منجر به خواب رفتگی شوند.
8. سندروم تونل کارپ: این سندروم به علت فشار روی عصب مدیان در مچ دست ایجاد می‌شود و معمولاً با خواب رفتگی و درد در دست‌ها همراه است.
9. عفونت‌ها و بیماری‌های التهابی: بیماری‌هایی مانند التهاب مفاصل روماتوئید، لوپوس و برخی عفونت‌ها می‌توانند به عصب‌ها آسیب برسانند.
10. مصرف برخی داروها: برخی داروها ممکن است عوارض جانبی مانند خواب رفتگی دست و پا داشته باشند.
راه‌های پیشگیری از خواب رفتگی دست و پا:
1. وضعیت مناسب بدن: هنگام نشستن یا خوابیدن، سعی کنید از فشار روی عصب‌ها و رگ‌های خونی جلوگیری کنید.
2. فعالیت بدنی: تمرینات منظم ورزشی می‌تواند به بهبود گردش خون و سلامت عصب‌ها کمک کند.
3. پرهیز از نشستن یا ایستادن طولانی: هر از گاهی وضعیت بدن خود را تغییر دهید تا فشار روی عصب‌ها کاهش یابد.
4. تغذیه مناسب: مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن، خصوصاً ویتامین B12، می‌تواند از آسیب به عصب‌ها جلوگیری کند.
5. مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای: کنترل بیماری‌هایی مانند دیابت و کم کاری تیروئید به کاهش خطر خواب رفتگی کمک می‌کند.
راه‌های درمان خواب رفتگی دست و پا:
1. استراحت و تغییر وضعیت: معمولاً با تغییر وضعیت بدن و استراحت، خواب رفتگی برطرف می‌شود.
2. ماساژ: ماساژ ملایم ناحیه‌ای که خواب رفته است می‌تواند به بهبود گردش خون و بازگشت حس کمک کند.
3. گرما یا سرما: استفاده از کمپرس گرم یا سرد می‌تواند به کاهش تورم و فشار روی عصب‌ها کمک کند.
4. داروها: در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای ضد التهابی یا مسکن تجویز کند.
5. فیزیوتراپی: در برخی موارد، فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود وضعیت عصب‌ها و کاهش خواب رفتگی کمک کند.
6. جراحی: در موارد نادری که عصب‌ها به شدت آسیب دیده‌اند، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
اگر خواب رفتگی دست و پا به طور مداوم و بدون علت مشخص رخ می‌دهد، مشاوره با پزشک ضروری است تا بررسی‌های دقیق‌تری انجام شود و علت زمینه‌ای مشخص گردد.
